Szkoła Podstawowa nr 39 | im. Kornela Makuszyńskiego

41-219 Sosnowiec ul. Lubelska 51 Tel:(32) 263-12-47      

Statystyki

  • Odwiedziło nas: 5008224
  • Do końca roku: 277 dni
  • Do wakacji: 84 dni

Patron naszej szkoły

Prosimy o zapoznanie się z życiem i twórczością Kornela Makuszyńskiego.

KORNEL MAKUSZYŃSKI (ur. 8 stycznia 1884 w Stryju, zm. 31 lipca 1953 w Zakopanem) - polski prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, członek Polskiej Akademii Literatury. Syn Julii z Ogonowskich i Edwarda Makuszyńskiego, pułkownika wojsk austriackich. Uczęszczał do IV Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Wynajmował skromną kwaterę u lwowskiego asenizatora i hycla Siegla na Kleparowie. W wieku 14 lat zaczął pisać wiersze. Ich pierwszym recenzentem w cukierni na Skarbkowskiej 11 był Leopold Staff. Pierwsze wiersze opublikował w lwowskim dzienniku Słowo Polskie mając 16 lat. Od 1904 był członkiem redakcji tego dziennika, zajmując się recenzjami teatralnymi.

Ukończył Wydział Filologiczny Uniwersytetu Lwowskiego, studiował w Paryżu literaturę francuską. W połowie 1915 podobnie jak Leopold Staff, a także tysiące innych mieszkańców Lwowa, został ewakuowany w głąb Cesarstwa Rosyjskiego. Zupełnie przypadkowo zatrzymał się w Kijowie, gdzie żyło wielu Polaków. Został tam prezesem miejscowego Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownikiem literackim kijowskiego Teatru Polskiego. Do Polski wrócił po zakończeniu wojny w 1918, lecz - podobnie jak Staff - nie do Lwowa, ale do Warszawy. Mieszkał w niej, głównie na Mokotowie do 1944 roku. Za swoją twórczość otrzymał członkostwo Polskiej Akademii Literatury, państwową nagrodę literacką (1926), nagrodę PAL "Złoty Wawrzyn" i honorowe obywatelstwo Zakopanego (mieszkał tam od 1945). Po 1945 r. objęty zakazem publikacji i poddany szykanom, co jak sam sądził związane było ze sprawą jego przyjęcia do PAL w 1937 roku - na miejsce Wincentego Rzymowskiego, usuniętego w atmosferze skandalu (po oskarżeniach o plagiat), a pełniącego bezpośrednio po wojnie funkcję ministra kultury. Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. W mieście tym znajduje się też jego muzeum.Kornel Makuszyński jest patronem wielu szkół.  Od 1994 przyznawana jest Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego.

Tak mówił o swoich bohaterach...
"...w moich książkach roi się od ludzi dobrych, jasnych i miłosiernych. Wychodzą z nich jak duchy wywołane z nicości i wchodzą w ludzką gromadkę, szerzą wieści o istnieniu dobra i o potrzebie miłosierdzia. Moje książki wędrują pomiędzy rzesze, niechże przeto świecą, niech grzeją, lecz niech nie straszą, nie burzą naiwnej, prostej wiary w serce człowieka".  
 

Jego przystępne w odbiorze utwory cieszą się do dzisiaj dużym zainteresowaniem dzieci.

Najbardziej znane to:

  • 1933 120 przygód Koziołka Matołka (120, bo jest 120 obrazków, a pod każdym czterowierszowa zwrotka ośmiozgłoskowcem)
  • 1933 Druga księga przygód Koziołka Matołka
  • 1934 Trzecia księga przygód Koziołka Matołka
  • 1934 Czwarta księga przygód Koziołka Matołka
  • 1935 Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki
  • 1936 Fiki-Miki dalsze dzieje, ten kto czyta, ten się śmieje
  • 1937 O wawelskim smoku
  • 1938 Wanda leży w naszej ziemi
  • 1938 Na nic płacze, na nic krzyki, koniec przygód Fiki-Miki
  • 1960 Legendy krakowskie (łączne wydanie O wawelskim smoku i Wandzie)
  • 1964 Wydanie łączne Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki
  • 1969 Wydanie łączne Przygody Koziołka Matołka
  • 1916 Bardzo dziwne bajki (Bajka o królewnie Marysi, o czarnym łabędziu i o lodowej górze, Szewc Kopytko i kaczor Kwak, O tym jak krawiec Niteczka został królem, Dzielny Janek i jego pies)
  • 1925 Bezgrzeszne lata
  • 1928 O dwóch takich, co ukradli księżyc - na jej podstawie nakręcono film fabularny i serial animowany
  • 1930 Przyjaciel wesołego diabła - na jej podstawie nakręcono dwa filmy i serial
  • 1932 Panna z mokrą głową - na jej podstawie nakręcono film i serial telewizyjny
  • 1937 Awantura o Basię - na jej podstawie nakręcono dwa filmy i serial
  • 1937 Szatan z siódmej klasy - na jej podstawie nakręcono dwa filmy i serial
    (lektura obowiązkowa w klasie VI)
  • 1957 Szaleństwa panny Ewy (powieść napisana w 1940); na jej podstawie nakręcono film kinowy i serial telewizyjny

„W Pacanowie kozy kują,
więc koziołek mądra głowa,
aby podkuć się na próbę
musiał pójść do Pacanowa."

120 przygód Koziołka Matołka

Gdy był dojrzałym i znanym twórcą - wybrał dziedzinę twórczości, która stała mu się odtąd najbliższa - dla dzieci młodszych i starszych, które uznały go za „swojego autora". Wszystkie utwory dla dzieci zawierają w sobie wartości o wysokich walorach wychowawczych, które mają pozytywny wpływ na dziecko. Rozumiał potrzeby młodego odbiorcy i znał ich psychikę. Podjął udaną próbę poszukania takiej formy wypowiedzi, która ukazałby świat widziany oczami małego dziecka. W najbardziej naturalny sposób "rozmawiał" z nimi w swoich utworach.

Kornel Makuszyński był postacią niezwykle barwną i ujmującą, powszechnie lubianą, 
o pogodnym usposobieniu,
co odzwierciedla jego twórczość.

"Stracony jest każdy dzień bez uśmiechu."          

Był pisarzem o indywidualnym stylu. Atutem jego stał się humor. Z dużą swobodą i talentem stosował humor słowny i sytuacyjny, umiał kreować postacie śmieszne i groteskowe. W jego utworach uśmiech i radość życia zawsze odnosi zwycięstwo nad postawą żalu i goryczy. Posługiwał się językiem niezwykle barwnym, bogatym, z dużą swobodą wplatał w teksty żart słowny, anegdoty, dowcipne powiedzonka.

Cechą wyróżniającą, nadającą twórczości Kornela Makuszyńskiego niepowtarzalny, indywidualny ton była umiejętność śmiałego łączenia elementów realistycznych z baśniowymi. Potrafił wiarygodnie uzasadnić reakcje psychologiczne swych bohaterów, a ich losy i skutki działań ułożyć według konwencji baśniowej, gdzie dobro zwycięża zło, szlachetność zostaje nagrodzona, uśmiech „czyni cuda". Postacie są prawdziwe, realne dzięki temu, że pisarz obdarzył je żywym temperamentem i spontanicznymi reakcjami, traktował je jednocześnie z przymrużeniem oka, a zarazem z podziwem dla ich szlachetności i wielkiego serca. Autor w naturalny sposób przekazywał idee moralne ii odstawowe wartości etyczne.

Chciał nauczyć małych czytelników dobroci, życzliwości, wrażliwości na sprawy ludzkie, a także czegoś więcej - filozofii życiowej, u której podstaw leży wiara w człowieka.

Utwory Kornela Makuszyńskiego nasycone są wyśmienitym humorem i dowcipem, a także pierwiastkami moralnymi.

  • Wzbogacają przeżycia i wyobraźnię dzieci,
  • Kształtują pozytywne cechy charakteru i optymizm życiowy.
  • Rozwijają otwartość dzieci wobec siebie i innych ludzi, świata, wobec życia,
  • Pobudzają różnorodną aktywność twórczą dzieci.

                                                                                                                                                                                                      oprac. Anna Stępień